Türkiye’de okuma yazma bilenlerin oranı geçen yıl prestijiyle yüzde 97,6’ya çıkarken ortalama eğitim müddeti en yüksek vilayet Ankara oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu, 2022 yılı ulusal eğitim istatistiklerini yayımladı.

Buna nazaran, 25 yaş ve üzerindeki ön lisans, lisans, yüksek lisans ve doktora mezunlarının 25 yaş ve üzeri toplam nüfus içindeki oranı 2008’de yüzde 9,8 iken geçen yıl yüzde 23,9 oldu. Kelam konusu yaş kümesi içindeki ilkokul ve üzeri eğitim düzeylerinden mezun olanların oranı ise 2008’de yüzde 81,1 iken 2022’de yüzde 92,5 olarak hesaplandı.

25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim mühleti 2011’de 7,3 yıl iken, 2022’de yüzde 26 artış göstererek 9,2 yıla çıktı. Ortalama eğitim müddeti 2022 yılı için bayanlarda 8,5 yıl, erkeklerde 10 yıl olarak kayıtlara geçti.

Kadınların ortalama eğitim mühletinin, erkeklerin ortalama eğitim müddetine oranını söz eden “cinsiyet oranı” 2011’de 0,78 iken, her yıl artarak 2022’de 0,84’e ulaştı.

Ortalama eğitim müddeti en yüksek vilayet Ankara

25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim mühletinin 2022’de en yüksek olduğu vilayet 10,6 yıl ile Ankara oldu. Bu ili sırasıyla İstanbul, Eskişehir, Kocaeli ve İzmir takip etti. Ortalama eğitim mühletinin en düşük olduğu vilayet ise 7,2 yılla Ağrı olarak belirlendi. Kelam konusu ili Şanlıurfa, Van, Muş ve Kastamonu izledi.

25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim müddetinin 2011-2022 yıllarında en yüksek artış gösterdiği birinci 5 vilayet, yüzde 65,1 ile Şırnak, yüzde 53,9 ile Hakkari, yüzde 51,9 ile Bingöl, yüzde 48,1 ile Muş ve yüzde 46,5 ile Van olarak sıralandı. En düşük artış gösteren birinci 5 vilayet ise yüzde 18,2 ile Ankara, yüzde 20,5 ile Tekirdağ, yüzde 20,8 ile Eskişehir, yüzde 21,5 ile İstanbul ve yüzde 21,6 ile Yalova olarak kaydedildi.

2008’de 6 yaş ve üzeri nüfusta okuma yazma bilenlerin oranı yüzde 91,8 iken 2022’de yüzde 97,6’ya yükseldi. 2008-2022 yıllarında bayanlarda okuma yazma bilenlerin oranı yüzde 86,9’dan yüzde 95,9’a, erkeklerde ise yüzde 96,7’den yüzde 99,3’e çıktı.

Okuma yazma bilenlerin oranının 2022’de en yüksek olduğu vilayet yüzde 99 ile Antalya oldu. Bu ili Çanakkale, İzmir, Muğla ve Denizli izledi. Kelam konusu oranın en düşük olduğu vilayet ise yüzde 93,6 ile Mardin olarak belirlenirken bu ili sırasıyla Şanlıurfa, Siirt, Ağrı ve Iğdır takip etti.

Kadınlarda okuma yazma oranının en yüksek olduğu vilayetler Antalya ve Çanakkale

Okuma yazma bilen oranının 2008-2022 yıllarında en fazla artış gösterdiği birinci beş vilayet Şırnak, Hakkari, Van, Siirt ve Muş oldu. En düşük artış gösteren birinci beş vilayet ise Eskişehir, Ankara, Yalova, İstanbul ve Bilecik olarak sıralandı.

Kadınlarda okuma yazma bilen oranının en yüksek olduğu vilayetler yüzde 98,4 ile Antalya ve Çanakkale olurken bu vilayetleri İzmir, Denizli ve Muğla takip etti. Kelam konusu oranın en düşük olduğu vilayet ise yüzde 89 ile Mardin olarak belirlendi. Bu ili Şanlıurfa, Ağrı, Siirt ve Iğdır izledi. Erkeklerde ise okuma yazma bilen oranının Türkiye’de vilayetler ortasında bariz bir fark göstermediği tespit edildi.

Ortalama eğitim mühleti göstergesi birinci sefer sunuldu

Ulusal Eğitim İstatistikleri Bilgi Tabanı (UEİVT), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) çalışmaları sırasında bireylerden alınan eğitim bilgileri ile idari kayıtlardan elde edilen bilgilerin birleştirilmesiyle 2008 yılında oluşturulmuştu. UEİVT kullanılarak ADNKS’de yer alan 6 yaş ve üzeri vatandaşların eğitim durumları, yerleşim yeri, cinsiyet ve yaşa nazaran hesaplandı.

Uluslararası kıymete sahip “ortalama eğitim süresi” göstergesi, 2011-2022 yılları için resmi istatistik olarak birinci sefer sunuldu. Ortalama eğitim mühleti, 25 yaş ve üzeri nüfusun aldığı eğitim mühletinin ortalamasını gösteriyor. Ortalama eğitim mühleti, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından hesaplanan İnsani Gelişme Endeksi, Cinsiyet Gelişme Endeksi ve Çok Boyutlu Yoksulluk Endeksi üzere çalışmalarda kullanılıyor.

(AA)